Abdullah İbnMes’ud(ra) genç yaşta Müslüman olan babayiğit sahabilerden biridir. İlk Müslüman olduğunda Kur’ân’ın halavetini hissetmiş ve bunu herkese duyurmak için gitmiş Kâbe’de Kur’an tilavet etmiştir. Nadanlar onu öldüresiye dövmüşlerdir. Onun, sözlerine bayıldığı İlahi Kelamı Mekke Müşrikleri dinlemeye bile dayanamamışlardır. Bu duyarlı sahabiye, Tabiiler: “Siz Ramazan Ayını nasıl karşılardınız?” diye sormuşlar. O da kendilerine şu cevabı vermiştir: “Biz ramazan orucu gönlümüzde ve aklımızda hiçbir Müslümana zerre kadar kin ve kırgınlık olmadığı halde karşılardık.
Önce aklımızı ve gönlümüzü bu tür pürüz ve arızalardan kurtarır öyle ramazan orucuna başlardık.”
Ramazan gün ve gecelerinde bu duyarlılık bize şimdilerde daha çok lazımdır. Önce akıl, gönül ve duygularımızla oruç tutmayı öğrenmeli ardından beden ve diğer azalarımızla oruç tutmalıyız. Ancak o zaman orucun gerçek neticeleri, ramazanın hakiki faydalarını gün yüzüne çıkar.
Oruç bilinçli ve amacına uygun tutulduğunda fayda verir. Nefsine, şehvetine, şüphelerine hâkim olunmadan tutulan orucun gerçek faydalarını müşahede etmek mümkün olmaz. Bilinçsiz tutulan orucun sağlayacağı maslahat ve menfaat çok değer kaybeder. Takva ve ihsan ile tutulan oruç kişinin az ilmine rağmen onu fakih kılar. Takva ve ihsandan mahrum insanın tuttuğu oruç ise kişinin çok ilmine rağmen onu cahiller zümresine ilhak eder (İbn Kesir, el-Bidaye ve’n-Nihaye, 9/255).
Sabit b. Kurra(ra) insan hayatında çok önemli işlevi olan dört alışkanlığı tespit etmiştir. Bunlar Ramazanda oruçluyken de çok değerli uygulamalardır. Riayet eden çok faydasını görür:
1-) Vücut sağlığı az yemededir.
2-) Dilin rahatı az konuşmadadır.
3-) Kalbin rahatlığı az önemsemededir.
4-) Gönül rahatlığı az günah işlemededir.
Bunun yanında dört şey de dört şeye yol açar. Bunlar da şöylece sıralanabilir:
1-) Şükür, nimetin artmasına yol açar.
2-) İyilik, saygınlığa yol açar.
3-) Cömertlik, efendiliğe yol açar.
4-) Suskunluk, selamete yol açar.
Bu tür güzel ahlaka dair tutum ve davranışlara oruçluyken riayet etmek daha da makbul olacaktır. Zira oruç, ancak olgun insanın söz ve davranışlarına müsaade eder. Cehalet ve kabalık gibi tutum ve hareketlere izin vermez. Biz orucu tuttukça oruç da bizi tutar.
İki özellik Peygamberliğin ahlakındandır: Tebessüm etmek ve güler yüzlü olmak. Bunlar tekebbürün (kendisini büyük görmenin) tam tersidir ve insanlar arasında sevginin yaygınlaşmasına yol açar. (İbnBattâl, ŞerhuSahihi’l-Buhârî, 5/193).
İnsanı günaha sürükleyen şeylerin başında şüphe ve şehvet gelir. Şüphe kişinin inanç sistemi, ahlaki ve hukuki değerleri, aile ve sosyal hayatla ilgili düsturları hakkında kuşkuya düşmesidir. Şehvet de kişinin mal, servet, makam, mevki, şöhret ve lezzetlere yönelik ihtiraslarını ifade eder. İnsan bu iki şer güçten kurtulmadıkça günahlardan yakasını kurtaramaz.
(İbnTeymiyye, Mecmuatu’l-Fetâvâ, 16/58).
News
